Evde akvaryum tasarımı oluşturmanız, hobinize duyduğunuz ilgiyi somutlaştırmanın en güzel yollarından birisidir. Peki bu tasarımı nasıl yapacağınız ve sağlıklı bir şekilde bakımını nasıl gerçekleştireceğinizi biliyor musunuz? İstediğiniz alana uyarlayabileceğiniz, evde akvaryum tasarımı oluşturmanın adımlarını ve içinde yaşayacak olan canlıların refah seviyesini sağlamanın yollarını bu yazımızda inceleyebilirsiniz.
Akvaryum Nedir?
Alm. Aquarium (n), Fr. Aquarium, İng. Aquarium. Genellikle balık olmak üzere; omurgasızlar, amfibyumlar, sürüngenler, deniz memelileri ya da suda yaşayan bitkileri içinde barındırabileceğiniz çoğunlukla cam veya dirençli plastik saydam malzemelerden oluşan su dolu kaplara akvaryum denmektedir.
Akvaryum sahibi olmak dünya çapında oldukça fazla kişi tarafından paylaşılan ortak bir hobidir. Bu hobiye sahip olan insanlar evde akvaryum tasarımı yapmayı, akvaryumlarını kişiselleştirmeyi ve dekorasyonunun bir parçası haline getirmeyi oldukça önemser hale gelmişlerdir.
1850’li yıllarda çağdaş akvaryum öncüleri, akvaryum içinde yetiştirdikleri canlıları sağlıklı tutabilmek için gerekli ışıklandırma ve filtreleme sistemlerini geliştirmişlerdir. Bu gelişim ve akvaryum bakım olayının daha basit ve anlaşılır olmasına yol açmıştır. Bu sebeple akvaryum ile ilgilenen insanların sayısını giderek artırmıştır.
Tarihte bilinen ilk canlı akvaryum ise 1853 yılında Londra’da halka açılmıştır. San Fransisco, Napoli, Monaco, Chicago ve Florida’da gelişmiş halkla açık akvaryumlar mevcuttu. Akvaryumculuk, giderek yaygınlaşarak, Avrupa’ya Japonya’ya ve Çin’e geçmiştir.
Bu yazımızda ise yıllardır var olan bu hobiyi, yaşam alanınıza dökebilmeniz için evde akvaryum tasarımı hakkında bilmeniz gereken en önemli bilgileri anlatacağız.
Akvartist Kime Nedir?
Evinde, ofisinde veya bahçe, havuz ve gölet gibi yaşam alanlarında balık yetiştiriciliği eyleminin yapılmasına Akvaristlik adı verilmektedir. Akvaristlik hobisini yapan kişilere ise akvarist denmektedir.
Dikkatli bir akvarist, yetiştireceği canlıların doğal yaşam alan koşullarını iyice araştırır ve bu koşulları taklit eden ekolojik dengeyi yakalamaya çalışır. Su ısı ve kalitesi, besin maddelerinin giriş ve çıkışları, akvaryumdaki canlıların ürettiği atıklar gibi birçok maddeyi göz önüne alarak akvaryum sistemlerini inşa eder.
Akvaryum Kullanmadan Önce Bilmeniz Gerekenler
1-Ekolojik Denge: Akvaryumlar, içerisinde yaşayacak olan canlıların, sağlığı ve doğal yaşam alanları düşünülerek oluşturulmalıdır. Işık, ısı, besin, tatlılık ve tuzluluk oranları canlılara uygun olarak hazırlanmalıdır. Ayrıca akvaryum içinde yetişecek bitkilerin hayvanlar ile arasında biyolojik dengenin sağlanması gerekmektedir.
2-Akvaryum Cam Kalınlığı ve Büyüklüğü: Cam kalınlığı ve silikon seçimleri, istediğiniz akvaryumun büyüklüğü ve kapasitesine göre seçilmelidir. Akvaryum cam kalınlığı, akvaryumun daha uzun ömürlü olmasını sağlayan en önemli etkenlerden biridir. Evde oluşturacağınız akvaryum tasarımınız için bu konuyu iyice araştırmalı, gerekirse destek almalısınız.
İdeal ölçü oranları akvaryumun yüksekliğine göre değişse de ortalama bir rakam vermemiz gerekirse; 120×150 cm, 12mm cam kalınlığı gereklidir diyebiliriz.
3-Akvaryum Tabanı/Kum Seçimi: Akvaryum tabanının seçimine, içerisinde yaşayacak balıkların ve diğer canlıların seçiminden sonra karar verilmelidir. Kum ya da ufak çakıl taşları ile bir taban oluşturabilirsiniz. Yalnızca quarz ya da kireçsiz dere kumu olmasına ve tanelerinin ise 2-4 mm kalınlığında kullanılmasına dikkat etmelisiniz.
Evde akvaryum tasarımı yapacağınız zaman ise bu alanda verilen talimat ve canlıların istekleri doğrultusunda akvaryumun tabanını özelleştirebilirsiniz. Deniz kenarlarından bulduğunuz kaya ve taşlarla kendinize özgün, sizi ve zevklerinizi yansıtan bir dekor oluşturabilirsiniz.
4-Filtre: Akvaryumunuzda en önemli göreve sahip olan, olmazsa olmaz bir özellik ise filtre aracıdır. Beslenilen canlılar için, yaşam alanlarında oluşacak oksijen ve sirkülasyon önemli bir gereksinimdir. Filtre ise tam olarak bu ihtiyaç doğrultusunda karşımıza çıkmaktadır. Suda sağlayacağı devamlı sirkülasyon sayesinde sıcaklık ve oksijenin eşit dağılmasına destek olacaktır.
Akvaryum boyutunuza göre filtre tercihi değişim göstermektedir. Fakat özellikle 50lt üstünde su barındıran akvaryumlara, iç-dış filtre tercih edebilirsiniz. Cam kalınlığı gibi bu da destek almanız gereken bir diğer önemli nokta.
5-Isıtıcı: Akvaryumlarda beslenen balık türlerinin birçoğu 24 ila 28 derece arasındaki su sıcaklığını severler. Bu sebeple ev ya da herhangi bir alanda kurduğunuz akvaryumlarınız, dış hava etkenlerden etkilenmemesi adına ısıtıcıya ihtiyaç duyarlar. Bu noktada sıcaklığın sabit kalması oldukça önemlidir. Çünkü ani ısı kayıpları ya da yükselmeleri akvaryum içindeki balıkların ve diğer canlıların yaşamını tehlikeye atmaktadır.
6-Işık: Akvaryum içinde bulunan bitkiler, tıpkı doğada bulunan bitkiler gibi fotosentez yaparlar. Fakat gerçekleştirdikleri fotosentez işlevini gün ışığıyla karşılayamazlar. Bu sebeple akvaryum için suni aydınlatma sistemlerine yani ışığa ihtiyaç vardır. Yine bu madde de akvaryum boyutunuza göre değişkenlik göstermektedir.
Işık konusunda balıklarınızı düzene sokmak, onları korkutmamak adına günde 10-12 saat arasında akvaryum ışıklarını açık tutabilir ayrıca otomatik lamba açıp kapatan sistemleri tercih edebilirsiniz. Bu sayede balıklarınız düzene girer ve ışığa alıştıkları için korkup saklanmak zorunda kalmazlar.
Akvaryumda Hangi Canlıları Yetiştirebilirsiniz?
Akvaryumlarda genellikle süs balıkları tercih edilmektedir. Fakat bitkili akvaryumlar, standart akvaryumlara göre daha geniş canlı skalası sunmaktadır. Evde akvaryum tasarımı yapacaklar için ise bu çeşitlilik oldukça önemli bir avantaj olduğundan, bitkili akvaryum tercih etmek daha fazla seçenek ile karşılaşmanızı sağlayacaktır.
Peki bitkili akvaryumlarda bakabileceğiniz canlı türleri nelerdir? Bitkili akvaryumun su standartlarına uygun, düşük Ph seven balıkların tercih edilmesi ve beslenmesi daha uygundur. Peki bu balıklar hangileridir? Sıralayacak olursak:
- Yosun Yiyen Akvaryum Canlıları: Bitkili akvaryumlarda tercih edilen balık türünün en popülerleri vatoz ve çöpçü balıklarıdır. Ayrıca; SAE, CAE ve otocinclus balıklarını da bu kategoriye dahil edebiliriz.
- Sürü Balıkları: Bitkili akvaryum yaşam standartlarına uyan ve çok yakışan sürü balıklarından en çok neon tetra, kırmızı burun tetra, rasbora, ember terta ve danio türleri tercih edilmektedir. Genellikle 5-10 adet arası, sürü şeklinde gezen ve birbirinin kopyası olan bu balıklar akvaryumunuza güzel bir görsellik katacaktır.
- Karidesler: Bakımları oldukça kolay olan karidesler, bitkili akvaryum kategorisinde büyük öneme sahiptir. Akvaryumuna renk ve hareketlilik kazandırmak isteyenlerin tercih edeceği ilk seçeneklerdendir.
- Salyangozlar: Bitkili akvaryum içerisinden balık ve karideslere oranla daha yavaş hareket etseler de farklı kabuk deseni ve şekilleriyle akvaryumunuza çeşitlilik kazandırırken aynı zamanda dibe çöken yem artıklarını, çürüyen bitki yapraklarını, balık ölülerini ve yosunları yiyerek akvaryum temizliğine büyük ölçüde katkıda bulunurlar.
Akvaryum Temizliği Neden Önemli?
Evde akvaryum tasarımı yapacaksanız, bu tasarımın göze hoş gözükmesi, dekore ettiğiniz alanda ferah bir görüntü oluşturması için temiz olması oldukça önemlidir. Peki akvaryumunuzu temizlerken, içinde beslediğiniz canlıların yaşam standartlarını nasıl yükselttiğinizi biliyor musunuz?
Akvaryum temizliğini balıklarınızın ve diğer canlıların sağlıklı şartlarda yetişmesi için düzenli periyotlarla devam ettirmeniz gerekmektedir. Bu temizliği yapmanızdaki üç ana hedefiniz;
1-Sürdürülebilir Azot Döngüsü
2-Organik Atıkları Uzaklaştırmak
3-Sudaki Mineralleri Yenilemek
Akvaryum Temizlik Periyotları
Oluşturacağınız temizlik periyodu canlıların yaşamlarını kaliteli geçirmesini sağlar, hem de akvaryum içindeki tüm ekipman ve malzemelerin çalışma ömrünü uzatır. Bu sebeple kendi temizlik periyodunuzu oluşturmalısınız. Bu periyodu ise akvaryumun büyüklüğü, canlı yükü ve filtre çalışma performansına göre ayarlayabilirsiniz. Bu periyotları kendi aralarında üçe ayırabiliriz. Günlük, haftalık ve aylık temizlik şeklinde. Peki yapılan bu temizliklerin amacı nedir? Ne işe yarar?
Günlük Temizlik:
Günlük temizlikte amaç, sağlık koşullarının devamlılığını oluşturmaktan ibarettir. Gün içerisinde birkaç dakikalık gözlem ile bu temizlik sürecini halledebilirsiniz. Bu aşamada karşılaşabileceğiniz durumlar şunlardır; balık ölüleri, ölü bitki kalıntıları, çiğ sebze ve besinlerin atıkları. Karşılaştığınız bu sonuçları, akvaryumdan çıkarmanız gerekmektedir. Günlük gözlemler ile bu temizliği kolayca sağlayabilir, balıklarınızın hayat standardını artırabilirsiniz.
Haftalık Temizlik:
Akvaryum içinde yapacağınız haftalık temizlik periyodu genel kontroller sonrasında ekipman temizliği ile sağlanır. Su içerisinde oluşan bileşenlerin miktarına bakılarak fazlalık ya da eksiklikleri tespit ederek önlem almanızı kolaylaştırabilirsiniz. Bitki akvaryumlarında haftalık temizlik sırasında, budama yapabilir, mevsimler değişiklikler göz önünde bulundurularak akvaryum ısısı değiştirilebilir.
Aylık Temizlik:
Akvaryumda yapacağınız aylık temizlik planlaması, akvaryumunuzun içinde yer alan, kirlenmeye ve bozulmaya müsait tüm malzemelerin işlevselliğini kontrol etmek ve gerekirse müdahale etme amacı ile yapılır. İç ya da dış filtreler, üzerinde yosun kaplamış dekoratif malzemeler gibi tüm akvaryum içi ekipmanların baştan sona kontrolleri ve denetimi yapılmalıdır. Bu akvaryum içinde temiz bir görüntü sağlarken aynı zamanda malzemelerin kalitesini ve ömrünü artıracaktır.
Evde Akvaryum Tasarımı Nasıl Yapılır?
Evde akvaryum tasarımı yapmak için bilmeniz gereken temel bilgiler ve zorluklardan bahsettik. Bu bilgiler sayesinde evde akvaryum tasarımı yaparken orada yaşayacak canlılara refah bir alan sağlamış olacaksınız. Şimdi sırada akvaryumunuzu kendi kişiliğinizi, zevkinizi yansıtacak şekilde nasıl dizayn edip tasarlayabileceğinizi öğrenmekte.
Öncelikle tasarlamak istediğiniz akvaryumun ne tarzda inşa edeceğinize karar vermelisiniz. Balıkların doğal yaşam alanını yansıtan detaylardan mı yoksa daha yapay bir görüntüden mi oluşmalı? Yalnızca balıklar mı bulunacak içinde yoksa bitki ve kaya taşları gibi dekoratif canlı ve obje kullanacak mısınız?
Bu gibi soruları kendinize sorarak öncelikle ne yapmanız gerektiğine ulaşacaksınız.
“Biz bir akvaryum tasarlıyor olsaydık nasıl yapardık?” Sorusunu cevaplayarak kafanızda oluşan soru işaretlerini kaldıracağız. Çünkü bu tamamen öznel ve kişisel zevklere dayanan bir konu. Yalnızca balıkların bakım ve yaşam alanı için yapacağınız şeyler ortak sorumluluklardır.
Biz evde akvaryum tasarımı yapıyor olsaydık; balıkların doğal yaşam alanını örnek alarak ilerlerdik. Bu sebeple bitki ve kaya kullanımı kesinlikle olmazsa olmazlarımızdan olurdu. Koyacağımız bitki ve kayaların dizaynı, akvaryum içi yapacağımız ışıklandırma tümüyle doğallığı yansıtacak şekilde ayarlanırdı.
Bitkiler, doğadaki gibi yerleştirilirdi. Uzunlar arkada, kısalar önde olacak şekilde. Akvaryuma derinlik katmak için ise bitkilerden çıkan ekstra dalları olabildiğince gizlemeye çalışırdık. Balıklar, bitkiler, kayalar ve çakıl taşlarıyla oluşturduğumuz akvaryumu doğayı örnek alarak dekore ettik.
Doğada bulunmayan ve göze hoş gelmeyen filtre, ısıtıcı gibi malzemeleri ne yapacağız? Dışardan bakıldığında doğallığı bozan bu malzemeleri bitki veya kütük gibi yine doğada bulabileceğimiz malzemeler ile gizlemek en mantıklı çözümlerden biri.
Evde akvaryum tasarladıktan sonra bunu odanız ile bütünlük sağlayacak bir akvaryum çerçevesi pekiştirebilirsiniz. Açık renklerden oluşan bir odanız için tasarladığınızı düşünürsek bu akvaryumu, kahve tonlarında bir çerçeve kullanmak odanıza çok yakışacak.
Yukarıda yazdığımız tüm adımları ve verdiğimiz örnekleri düşünüp yaratıcılığınızı ortaya koyduğunuzda evde akvaryum tasarımı yapmanız oldukça kolaylaşacaktır. Geriye bu keyifli hobiniz sonrasında oluşturulan görsel şöleni izlemek kalıyor.
